De bibliotheekcollecties van de Universiteit Leiden hebben een geschiedenis van meer dan 430 jaar. Mede daardoor bezit deze universiteit omvangrijke bijzondere collecties van nationale en internationale allure. De meerderheid daarvan bevindt zich in de Universiteitsbibliotheek.

In 2006 zijn binnen de Universiteitsbibliotheek vijf bijzondere afdelingen samengevoegd tot de nieuwe Sector Bijzondere Collecties: Westerse handschriften en archieven, Westerse gedrukte werken, Oosterse collecties, de collectie Bodel Nijenhuis (kaarten en atlassen) en het Prentenkabinet.

Deze zeldzame, kostbare en soms ook kwetsbare collecties beschikken over een aparte Leeszaal Bijzondere Collecties, met in de directe nabijheid een handbibliotheek in open opstelling ter ondersteuning van het bestuderen van het bijzondere materiaal.

De bibliotheken van de Universiteit Leiden bezitten samen ca. 3 miljoen boeken, meer dan 30.000 e-tijdschriften, 1 miljoen e-boeken en honderden databases, elektronische naslagwerken en digitale tekst- en beeldcollecties. De Sector Bijzondere Collecties omvat handschriften, oude en bijzondere drukken, prenten, tekeningen, de oudste museale fotocollectie van Nederland, (land)kaarten en archieven uit alle delen van de wereld: vaak uniek materiaal dat nergens anders aanwezig is.